İsimsel/Nominal Ölçekli Verilerde Uygulanabilecek Çözümlemeler
- Sınıflayıcı tablolar yapılır (frekans tabloları)
- Her sınıfta görsel frekanslar (yüzdeler) bulunur.
- Sınıflarda yığılımın homojenliği test edilir (kikare uygunluk testi)
- Deneysel olasılıklara göre uygunluk testi yapılabilir.
- Mod seçenek (mode category) belirlenir.
- Binomial (sıralı) test yapılır.
Sıralı Ölçekli Verilerde Uygulanabilecek Çözümlemeler
- Sınıflayıcı tablolar yapılır (frekans tabloları)
- Her sınıfta görsel frekanslar (yüzdeler) bulunur.
- Sınıflarda yığılımın homojenliği test edilir (kikare uygunluk testi)
- Deneysel olasılıklara göre uygunluk testi yapılabilir.
- Rating-order verilerde sıralama puanları bulunur. Medyan testi yapılır.
- Rasgelelik için diziler testi yapılır.
- Mod sınıf belirlenir. Spearman korelasyon analizi yapılır.
- Doğrusallık analizi yapılabilir.
Aralıklı Ölçekli Verilerde Uygulanabilecek Yöntemler
- Frekans ve göresel frekanslar (yüzdeler) bulunur.
- Ortalama, st. Sapma, st. Hata hesaplanır.
- Uygun parametrik testler ile değerlendirmeler yapılır. Dağılım varsayımları ile uygunluk testleri, sınıflarda yığılımın homojenliği test edilir (kikare uygunluk)
- Neden-sonuç ilişkileri için regresyon- korelasyon analizi yapılır.
- Manova ve diğer normal dağılım varsayımını kullanan çok değişkenli analizler yapılabilir.
Normal Dağılım Varsayımı Kullanılmak İstenmiyorsa;
- Nonparametrik testler yapılır.
- Nonparametrik korelasyon analizleri yapılır.
Oransal Verilere Uygulanabilecek çözümlemeler
- Frekans ve göresel frekanslar (yüzdeler) bulunur.
- Ortalama, st. Sapma, st. Hata hesaplanır.
- Parametrik testler ile tüm değerlendirmeler yapılır.
- Neden-sonuç ilişkileri için doğrusal/eğrisel, basit/çoklu regresyon-korelasyon analizleri yapılır.
- Manova, Mancova ve diğer normal dağılım varsayımını kullanan çok değişkenli analizler yapılabilir. (varsayımları gerçekleştiren veri setlerine)
- Tek değişkenli t testi Anova, Ancova yapılabilir.
Veri Tipinin Amaç/Problem Tanıma Etkisi :
Araştırmada çözümler bulunacak alt problemleri belirlerken problemin çözülüp çözülemeyeceği değişkenin ölçeği ile ilgilidir.
- A ile B arasında ilişki var mıdır? Sorusunu cevaplamak için verilerin en az aralıklı ölçekler ile elde edilmesi gerekir.
- A’nı başarı ortalaması B’nin başarı ortalamasından daha büyük müdür? Sorusunu cevaplamak için verilerin en az ağırlıklı(oransal) ölçek ile elde edilmesi gerekir.
Ölçek Tipinin Hipotez Kurmaya Etkisi :
Hipotezler kitle parametreleri hedeflenerek yazılırlar. Kurama uygun/karşıt hepsi bir arada yazılır.
Veri setinde yer alan k değişkenin aynı anda analize katılması sonucu uygulanabilecek analiz yöntemlerine çok değişkenli analiz yöntemleri adı verilir. Bu sınıflama içinde yer alan yöntemler ise aşağıda belirtilmiştir.
- temel bileşenler analizi
- manova ve mancova
- çok değişkenli regresyon analizi
- kümeleme analizi
- ayırma analizi
- profil analizi
- faktör analizi
- çok boyutlu ölçekleme analizi
- uyumluluk analizi
